Sơ lược chung về phân số trong tiếng Đức

Phân số (die Bruchzahlen) không chỉ được bắt gặp ở trong toán học, mà còn được thấy thường xuyên ở trong cuộc sống hàng ngày, ví dụ như ở trong các công thức nấu ăn (1/2 Liter Milch – 1/2 lít sữa)…

Ta sẽ đi tìm hiểu về cách đọc tên phân số trong tiếng Đức, chia đuôi phân số trong 1 số trường hợp nhất định.

Cách đọc tên phân số

Giả sử ta có 1 phân số tổng quát là A/B. Phân số bao gồm 2 thành phần:

• A là tử số (der Zähler)

• B là mẫu số (der Nenner).

a) Đối với tử số ta sẽ dùng số đếm (die Kardinalzahlen) để đọc.

Xem lại cách đọc số đếm tại bài giảng số đếm và số thứ tự trong tiếng Đức (die Kardinalzahlen und die Ordinalzahlen) ở đây.

Trong trường hợp tử số là số 1, thay vì đọc là eins, ta sẽ loại bỏ chữ “s” và sẽ đọc là ein.

b) Đối với mẫu số ta sẽ dùng gốc của số thứ tự (die Ordinalzahlen) + đuôi el để đọc.

Gốc của số thứ tự là số thứ tự đã bỏ đi đuôi “e”

Để hiểu rõ hơn về cách đọc mẫu số, hãy quan sát bảng sau:

Trong trường hợp mẫu số là số 2, thay vì đọc là zweitel, ta sẽ đọc là halb.

Một số ví dụ về đọc tên phân số:

• 1/2: ein halb

• 1/8: ein achtel

• 3/5: drei fünftel

• 9/10: neun zehntel

• 17/20: siebzehn zwanzigstel

Chia đuôi phân số

Các phân số trong đa số trường hợp sẽ không cần phải chia đuôi. Ta chỉ chia đuôi phân số khi tử số là 1 (ein) hoặc mẫu số là 2 (halb).

Ta cần ghi nhớ 2 quy tắc sau khi chia đuôi phân số:

Quy tắc 1:

Quy tắc 2:

Xem lại bài giảng chia đuôi tính từ theo quán từ không xác định ở đây.

Ví dụ 1:

• Im Schrank steht noch ein halbes Stück Kuchen. (Trong tủ vẫn còn nửa miếng bánh)

(das Stück là danh từ giống trung + cách Nominativ + chia đuôi tính từ theo quán từ không xác định)

Ví dụ 2:

• Er kauft ein halbes Kilo Mehl. (Anh ấy mua nửa kí bột)

(das Kilo là danh từ giống trung + cách Akkusativ + chia đuôi tính từ theo quán từ không xác định)

Ví dụ 3:

• Der Film läuft schon seit einer halben Stunde. (Bộ phim đã chiếu được nửa giờ)

(die Stunde là danh từ giống cái + cách Dativ + chia đuôi tính từ theo quán từ không xác định)

Ví dụ 4:

• Ich habe die Arbeit eines halben Tages in drei Stunden geschafft. (Tôi đã hoàn thành công việc của nửa ngày trong 3 giờ)

(der Tag là danh từ giống đực + cách Genitiv + chia đuôi tính từ theo quán từ không xác định)

Khi nào viết hoa, khi nào viết thường phân số?

a) Nếu phân số đứng trước danh từ (thường là danh từ chỉ sự đo lường), phân số sẽ được viết thường.

Ví dụ:

• ein viertel Kilogramm: 1/4 kilogram

Phân số 1/4 đứng trước danh từ Kilogramm nên phân số sẽ được viết thường.

b) Nếu phân số đứng 1 mình, phần mẫu số của phân số sẽ được viết hoa.

Ví dụ:

• ein Viertel der Befragten: 1/4 của số người được hỏi

Phân số 1/4 không đứng trước danh từ nào mà chỉ đứng 1 mình, nên phân số sẽ được viết hoa phần mẫu số.

Khi nào viết tách, khi nào viết liền phân số?

a) Nếu phân số đứng trước danh từ (thường là danh từ chỉ sự đo lường), phân số thường sẽ được viết tách.

Ví dụ:

• ein fünftel Liter: 1/5 lít

b) Nếu coi phân số và danh từ chỉ sự đo lường là 1 thành phần duy nhất, phân số sẽ được viết liền.

Ví dụ:

• eine Dreiviertelstunde: 3/4 giờ

Phân số mà không có tử số

Trong một số trường hợp, ta chỉ cần sử dụng phần mẫu số của phân số mà không cần phần tử số. Đó là trường hợp của các từ halb, drittel, viertel và achtel.

Ví dụ:

• Pep Guardiola ist sehr traurig, weil Manchester City im Halbfinale ausgeschieden ist. (Pep Guardiola rất buồn, vì Manchester City đã thua trong trận bán kết)

Về tác giả

Mình là Dương và là founder của Deutschduonghoang. Mình thích viết lách và thích chia sẻ những kiến thức liên quan đến tiếng Đức một cách thật dễ hiểu đến với nhiều người. Deutschduonghoang được ra đời với mục đích nhằm giúp mọi người có thể tiếp cận với tiếng Đức một cách khoa học và hệ thống hơn. Hy vọng những thông tin ở trên web sẽ hữu ích đối với nhiều bạn đọc ^^