Sơ lược chung về mệnh đề chỉ mục đích

Mệnh đề chỉ mục đích (Finalsätze) là mệnh đề phụ thuộc, dùng để mô tả mục đích, ý định hoặc một mục tiêu.  

Các từ để hỏi dùng cho mệnh đề chỉ mục đích như

• Zu welchem Zweck? (Cho mục đích gì?)

• Mit welcher Absicht? (Với ý định gì?)

• Mit welchem Ziel? (Với mục đích gì?)

• Wozu? (Để làm gì?)

• Wofür? (Để làm gì?)

Mệnh đề chỉ mục đích có thể xây dựng bằng 2 cách:

• Cách 1: Mệnh đề phụ thuộc với liên từ damit.

• Cách 2: Cấu trúc nguyên thể với “um..zu”.

Mệnh đề chỉ mục đích với damit

1. Mệnh đề chính đứng trước mệnh đề phụ thuộc:

Ví dụ:

• Wozu lernst du Deutsch? (Bạn học tiếng Đức để làm gì?)

• Ich lerne Deutsch, damit ich in Deutschland arbeiten kann. (Tôi học tiếng Đức, để tôi có thể làm việc ở Đức.)

 2. Mệnh đề phụ thuộc đứng trước mệnh đề chính:

Ví dụ:

• Wozu lernst du Deutsch? (Bạn học tiếng Đức để làm gì?)

• Damit ich in Deutschland arbeiten kann, lerne ich Deutsch. (Để tôi có thể làm việc ở Đức, tôi học tiếng Đức.)

3. Trong trường hợp nếu tình huống cụ thể, mệnh đề chỉ mục đích “damit” có thể đứng một mình.

Ví dụ:

• Wozu lernst du Deutsch? (Bạn học tiếng Đức để làm gì?)

• Damit ich in Deutschland arbeiten kann. (Để tôi có thể làm việc ở Đức.)

Mệnh đề chỉ mục đích với câu trúc nguyên thể um…zu

Đối với mệnh đề chỉ mục đích với câu trúc nguyên thể um…zu, khi chủ ngữ ở mệnh đề chính và mệnh đề phụ thuộc là giống nhau, ta có thể lược bỏ đi chủ ngữ ở mệnh đề phụ thuộc.

“Um” đứng ở phía sau dấu phẩy và “zu” + động từ nguyên thể ở cuối của mệnh đề.

Ví dụ:

• Wozu lernst du Deutsch? (Bạn học tiếng Đức để làm gì?)

• Ich lerne Deutsch, um in Deutschland arbeiten zu können.

Sự khác biệt giữa damit và um…zu

1. Đối với mệnh đề chỉ mục đích với damit thì chủ ngữ ở mệnh đề chính và mệnh đề phụ có thể giống nhau hoặc khác nhau.

2. Đối với mệnh đề chỉ mục đích với câu trúc nguyên thể um…zu thì chủ ngữ ở mệnh đề chính và mệnh đề phụ bắt buộc phải giống nhau.

Ví dụ 1:

• Ich gehe rein, damit ich nicht nass werde. (Tôi đi vào trong, để tôi không bị ướt.)

• Ich gehe rein, um nicht nass zu werden. (Tôi đi vào trong, để không bị ướt.)

Ở 2 câu trên, chủ ngữ ở mệnh đề chính và phụ thuộc đều là “ich” (tôi) nên ta dùng được cả damit và um..zu ở 2 tình huống này.

Ví dụ 2:

• Sie spricht langsam, damit ihre Schüler sie verstehen. (Cô ấy nói chậm, để học sinh của cô ấy hiểu cô ấy.)

Trong trường hợp này, chủ ngữ ở mênh đề chính là “Sie” (cô ấy) và chủ ngữ ở mệnh đề phụ thuộc là “ihre Schüler” (học sinh của cô ấy) là khác nhau. Do đó ta chỉ có thể sử dụng damit mà không thể sử dụng um…zu.

Đặc điểm đặc biệt

Đối với một số động từ khuyết thiếu như “sollen” (nên), “wollen” (muốn), “möchten” (muốn) không thể được sử dụng trong mệnh đề chỉ mục đích vì bản chất những từ trên đã diễn tả mục đích rồi.

Những từ trên có thể thay thế bằng “können” (có thể) hoặc bỏ đi.

Ví dụ:

• Ich studiere an einer renommierten Universität, um später viel Geld verdienen zu können. (Tôi đang học ở một trường đại học danh tiếng, để sau này có thể kiếm được nhiều tiền.)

Hoặc nếu bỏ “können” đi ta có thể viết lại câu trên như sau:

• Ich studiere an einer renommierten Universität, um später viel Geld zu verdienen. (Tôi đang học ở một trường đại học danh tiếng, để sau này kiếm được nhiều tiền.)

Các bài viết liên quan

Về tác giả

Mình là Dương và là founder của Deutschduonghoang. Mình thích viết lách và thích chia sẻ những kiến thức liên quan đến tiếng Đức một cách thật dễ hiểu đến với nhiều người. Deutschduonghoang được ra đời với mục đích nhằm giúp mọi người có thể tiếp cận với tiếng Đức một cách khoa học và hệ thống hơn. Hy vọng những thông tin ở trên web sẽ hữu ích đối với nhiều bạn đọc ^^